DZIEJE NASZEJ SZKOŁY

Okres przedrozbiorowy

Nie znamy dokładnej daty powstania szkoły w Gnojniku. Jednak fakt, że w wieku XV młodzi ludzie z Gnojnika studiują na Uniwersytecie Jagiellońskim potwierdza tezę, że szkoła parafialna wówczas istniała. Wymienia się Piotra Gnoińskiego, Leonarda i Stanisława z Gnojnika.

W szkole parafialnej uczono czytania i pisania, prawd wiary, śpiewu kościelnego oraz służenia do mszy św. Była utrzymywana przez proboszcza i parafian.

Okres niewoli narodowej

Władzy zaborczej austriackiej nie zależało na szerzeniu oświaty w Galicji. W 1805 r. wydano ustawę szkolną, która utrwalała tzw. "szkołę trywialną", ale została ona wprowadzona w niewielu wioskach. W Gnojniku szkoła nadal była szkołą parafialną i swoją działalność prowadziła dzięki gorliwości proboszcza. W latach 1855 - 1860 dzieci uczyły się na plebanii, gdzie ks. Walenty Danek ustąpił jeden pokoik na szkołę. Uczono w niej czytać i pisać po polsku oraz religii i początków w rachunkach. W tym okresie do szkoły uczęszczał Andrzej Zając, który został księdzem, a w latach 1920 - 1928 był proboszczem Karola Wojtyły, obecnego Ojca Świętego.

3 września 1862 r. otwarto nowy budynek szkoły która miała odtąd charakter szkoły trywialnej. Była ona wybudowana staraniem dziedzica Edwarda Homolacsa. Miała 2 pomieszczenia: jedną salę do nauczania i jedno mieszkanie dla nauczyciela. Uczono w niej religii, czytania i pisania, gramatyki, śpiewu, znajomości natury.

W 1873 r. uchwałą sejmu krajowego wprowadzono bezpłatne nauczanie i obowiązek szkolny dla dzieci od 6 do 13 roku życia. Jednak w Gnojniku dzieci uczęszczały do szkoły bardzo nieregularnie. Przyczyną było ubóstwo i niezrozumienie potrzeby nauczania.

W latach 1900 - 1914 największym problemem był brak pomieszczeń na nauczanie dzieci. Dzieci uczęszczających do szkoły było w roku 1903 aż 192. W 1909 roku staraniem dziedzica Józefa Łysakowskiego wybudowano nowy budynek, w którym zamieszkał nauczyciel, a jego dawne mieszkanie zamieniono na salę szkolną - do nauczania dzieci przeznaczone były 2 sale. Niestety nowy budynek nie zaspokoił potrzeb szkoły. 1.IX.1912 r. szkoła została przekształcona na 2 - klasową, a nauczyciel stały Józef Faidt został kierownikiem szkoły.

I wojna światowa

Z powodu działań wojennych nie było normalnej nauki. Przemarsz wojsk i kwaterowanie ich w budynku szkoły oraz założenie w nim szpitala (1915) uniemożliwiało uczęszczanie dzieci do szkoły. Szkoła została bardzo zniszczona. Skutki wojny odbiły się nie tylko na budynku, lecz także na młodzieży. Obecność wojsk w tutejszej okolicy spowodowała, że starsza młodzież szkolna przyzwyczaiła się do wałęsania, palenia tytoniu, a nawet niektórzy do picia trunków. Najmilszą zabawą chłopców było prowadzenie ataków nieprzyjacielskich. Powołanie wielu ojców rodzin do armii przyczyniło się do tego, że dużo dzieci, nawet bardzo zdolnych, tak dziewcząt jak i chłopców, zaniechało dalszej nauki .W 1916 r. na 300 dzieci zobowiązanych do uczęszczania zapisało się do szkoły tylko 100. Sporo dzieci wykonywało prace gospodarskie i dlatego nie chodziło do szkoły.

Szkoła w okresie

międzywojennym

Po wojnie nauczycielstwo prowadziło pracę kulturalną na wsi urządzając różne wieczorki i przedstawienia oraz jasełka. Organizowano koła młodzieży, zespoły teatralne i chóralne, urządzano obchody świąt narodowych. Praca ta miała charakter bezinteresowny i patriotyczny. Kierownikiem szkoły był w tym czasie Adam Pawlikowski. Ponieważ największym problemem w prowadzeniu działalności oświatowej był brak pomieszczeń na nauczanie dzieci, ludność gromady Gnojnik w pow. brzeskim, zebrana licznie na uroczystości 3 maja 1938 r., postanowiła przystąpić do budowy nowej szkoły jako pomnika 20 rocznicy odzyskania niepodległości. Kierownikiem szkoły był wówczas Józef Płacheta. Zofia Łysakowska podarowała gromadzie pod budowę szkoły najpiękniejszy plac w Gnojniku, naprzeciw kościoła o pow. ok. 2 ha. Ludzie bezpłatnie wykonali wykopy pod fundamenty. Przywieźli i zagasili wapno. W końcu czerwca 1939 r. przystąpiono do wykonania stropu nad suterynami. Dalszej pracy przeszkodziła wojna.

Okres II wojny światowej

Nauka w 1939 roku rozpoczęła się z opóźnieniem. 16. IX.1939 r. wojska niemieckie przybyły do Gnojnika. W szkole zostali zakwaterowani żołnierze. Dopiero po ich odejściu pozwolono na rozpoczęcie nauki szkolnej. W szkole zlikwidowano nauczanie historii oraz geografii. Nauczano religii, języka polskiego, przyrody, arytmetyki i geometrii, rysunków, śpiewu, ćwiczeń cielesnych, robót kobiecych i zajęć praktycznych. Zwracano baczną uwagę na wychowanie patriotyczne i religijne. Prowadzono akcję zbierania ziół. Jednak frekwencja w szkole była bardzo niska. Przyczyną tego był brak odzieży i obuwia. Na 225 uczniów w 1942 roku przydzielono tylko 2 pary obuwia, odzież i buty były reglamentowane. Wobec słabej frekwencji znaczny procent dzieci nie był klasyfikowany, a starsza młodzież nie kończyła szkoły.

W następnych latach wojny dzieciom dokuczał głód, ponieważ każde gospodarstwo musiało oddawać tzw. kontyngent. Szerzyły się też różne choroby np.: tyfus plamisty, czerwonka. Nauka w szkole wciąż kontynuowana była w dwóch salach lekcyjnych i uczyło w niej trzech nauczycieli.

Od sierpnia 1944 r. do stycznia 1945 r. w szkole ponownie stacjonowały wojska niemieckie. Nauka została wstrzymana, nie można było znaleźć nawet jednej izby na klasę. Po kilkoro dzieci uczyło się w mieszkaniu kierownika szkoły. Aby zniechęcić kierownika do takiej działalności Niemcy zmuszali go do pracy przy okopach. Jednak uwolnił się od tego przymusu przedkładając świadectwo lekarskie. Nauka konspiracyjna prowadzona była aż do wycofania się Niemców (19 stycznia 1945 r.). Po ucieczce okupantów w budynkach szkolnych pozostało wiele śladów od pocisków karabinowych. Zostały zniszczone sprzęty szkolne: ławki, szafy, pomoce naukowe. Zburzone były także piece. Zniszczono częściowo akta szkolne, kronikę, księgę wizytacyjną. Budynek był w opłakanym stanie.

Zaraz po wycofaniu się wojska, mieszkańcy Gnojnika zaczęli intensywnie pracować przy porządkowaniu i remontowaniu szkoły. „Ściany zupełnie czarne od dymu drapano, lepiono i bielono trzy razy”. (Kronika szkolna za lata 1862-1963). Budowano nowe piece, naprawiano sprzęty, podłogi i ogrodzenie. Zima w tym roku była lekka, w lutym robiła się już wiosna, dlatego prace mogły przebiegać bardzo intensywnie. Naukę rozpoczęto 1 marca. W tym roku przywrócono też przedwojenne podręczniki.

Okres powojenny do współczesności

W pierwszym roku po zakończeniu wojny w szkole uczyły 4 nauczycielki i kierownik - Józef Płacheta. Do szkoły zapisano 253 dzieci. Ponieważ budynek szkolny nie zaspakajał potrzeb, przystąpiono do budowy nowego obiektu. Na fundamentach zalanych w 1938 r. wybudowano nową szkołę - zakończenie robót przypadło na rok 1952. W tym roku do szkoły uczęszczało 211 uczniów. W roku 1952 kierownikiem szkoły został Walenty Krzemiński.

Od roku 1974 funkcję dyrektora sprawował mgr Stanisław Linca. W roku 1984 podjęto starania o rozpoczęcie budowy nowej szkoły, a w rok później budowę rozpoczęto.

W latach 1992-2002 dyrektorem szkoły była Maria Kucia.

W lutym 1997 został powołany Społeczny Komitet Budowy Sali Gimnastycznej przy PSP w Gnojniku. Jego przewodniczącym został Tadeusz Kowalczyk. Podjęto skuteczne starania o rozpoczęcie budowy hali sportowej, której oddanie do użytku nastąpiło w 2002 r.

W 1999 r. szkoła uzyskała status 6-klasowej szkoły podstawowej. Uczęszczają do niej dzieci w wieku od 7-13 lat. Uczniowie klas szóstych na zakończenie II etapu edukacji piszą ogólnopolski sprawdzian kompetencji. Od września 2002 r. funkcję dyrektora szkoły pełni mgr Ewa Prus.

W kwietniu 2003 r. szkoła wzbogaciła się o nową pracownię komputerową.

22 października 2003 r. odbyła się uroczystość nadania szkole imienia papieża Jana Pawła II. Został wykonany kącik Patrona, gdzie znajduje się rzeźba przedstawiająca Ojca Świętego wręczającego dziecku różaniec. Na marmurowej ścianie umieszczono napis:

„ Dzieci są nadzieją, która rozkwita wciąż na nowo” W hołdzie Ojcu Świętemu, w dniu nadania naszej szkole imienia Jana Pawła II. Uczniowie, nauczyciele, rodzice. 22 października 2003r.

Obok znajduje się błogosławieństwo dla szkoły podpisane ręką Jana Pawła II. Koło kącika, w gablocie umieszczono sztandar ufundowany przez Radę Rodziców, na którym wyhaftowano postać Ojca Świętego z ręką podniesioną do błogosławieństwa, a z drugiej strony symbole narodowe i lokalne (godło i herb gminy) oraz napis „Bóg, Honor, Ojczyzna”

W następnym roku szkoła został włączona do Rodziny Szkół im. Jana Pawła II, dzięki czemu może uczestniczyć w wielu wspólnych przedsięwzięciach i realizować różne zadania. Jednym z nich jest przystąpienie do akcji „Adopcja na odległość”. Od 2005 roku szkoła finansuje (ze zbiórek

i dobrowolnych składek) edukację chłopca na Sri Lance, półwyspie dotkniętym kataklizmem tsunami. Co roku 22 października uroczyście obchodzony jest „Dzień Patrona”.

1 września 2005 roku oddano do użytku stołówkę szkolną. Korzystają z niej uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum. Codziennie stołówka wydaje około 250 obiadów.

W 2006 roku czytelnia szkolna została wyposażona w 4 komputery z dostępem do Internetu i pakietem edukacyjnych programów multimedialnych w ramach projektu EFS „Internetowe Centra Edukacji Multimedialnej” . W czerwcu 2007 roku pracownia informatyczna wzbogaciła się o 10 nowych stanowisk, komputer przenośny i rzutnik multimedialny w ramach projektu „Pracownie komputerowe w szkołach”.

Wyróżnikiem dla szkoły jest tradycja malowania obrazów na szybach dziennych przewiązki szkolnej. Dzięki tej tradycji szkoła zyskała sobie przydomek „kolorowa”.

W swojej ofercie szkoła ma wiele propozycji zajęć pozalekcyjnych, służących nie tylko dobremu wykorzystaniu wolnego czasu, ale przede wszystkim rozwijaniu zainteresowań wychowanków.

W roku szkolnym 2007/2008 szkoła uczestniczyła w projekcie finansowanym przez EFS „Moja ojczyzna tam gdzie moja szkoła – nie tylko dla orłów”. Uczniowie mieli okazję uczestniczyć w rozmaitych kołach zainteresowań, konkursach i wycieczkach, całkowicie finansowanych w ramach projektu. Zakupiono wiele pomocy do prowadzenia kół zainteresowań. Grupa 40 dzieci, pod okiem instruktora, nauczyła się pływać.

Szkoła dobrze wpisuje się w środowisko lokalne, uczestnicząc w wielu uroczystościach, prezentując swój dorobek, organizując akademie i uroczystości dla środowiska. W działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkołę czynnie wspierają rodzice oraz inne instytucje między innymi: GOPS, Centrum Kultury, Straż Pożarna, Caritas, Rada Sołecka.

Od września 2007 r. został wprowadzony, rozporządzeniem ministra, obowiązek noszenia jednolitego stroju szkolnego.

W szkole od 20 lat działa dziecięcy zespół taneczny „Szkraby”. Dzieci tańczące w rytm muzyki dyskotekowej z obręczami hula hop swoim pokazem zachwycają publiczność nie tylko w kraju, ale i za granicą. Są  chlubą szkoły i gminy.

Twórczyni i opiekunka zespołu - mgr Maria Bober z niesłabnącym zapałem prowadzi swoje „perełki” do kolejnych sukcesów. W roku 2008 „Szkraby” zdobyły wiele prestiżowych nagród, m.in. Grand Prix na Ogólnopolskim Festiwalu Dzieci – Rabka 2008, I miejsce w Wiosennym Przeglądzie Dorobku Artystycznego Szkół – Kraków 2008, tytuł „Laureata” w Regionalnym Przeglądzie Dorobku Artystycznego Szkół Podstawowych i Gimnazjów – Tarnów 2008.

W 2009 roku w ramach projektu "Odnowa Centrum Wsi" wykonano nowe ogrodzenie, chodniki, założono nowe okna. Szkoła została ocieplona, zyskała nowe oblicze dzięki wykonaniu nowej elewacji budynku.W 2010 roku, w ramach projektu "Radosna szkoła" powstało w szkole miejsce zabaw.

Od roku 2011 szkoła wzbogaciła się o świetlicę. Gnojnik otrzymał monografię "Gnojnik z dziejów wioski". Jej autorem jest rodowity mieszkaniec, absolwent naszej szkoły Tadeusz Kowalczyk.

W 2012 roku przed szkołą powstał nowoczesny plac zabaw, wybudowany w ramach projektu rządowego "Radosna szkoła". We wrześniu szkoła uroczyście obchodziła jubileusz 150-lecia istnienia.

W tym samym roku został przeprowadzony generalny remont sanitariatów. Łazienki na II piętrze zostały dostosowane do potrzeb dzieci młodszych. Od roku 2011/12 do pierwszej klasy trafiają dzieci 6-letnie.

We wrześniu 2014 roku do klasy pierwszej przyszło 16 sześciolatków. Zasiliły one sporą grupę siedmiolatków. Do dwóch klas pierwszych uczęszcza łącznie 46 uczniów, a ogólna liczba uczniów w szkole przekroczyła magiczną "dwusetkę".

Gnojnik otrzymał kolejny prezent od swojego rodaka - Tadeusza Kowalczyka. Jest nim album "Gnojnik na starej fotografii". Promocja odbyła się 25 września 2014 r.

W 2015 r. wyremontowano przewiązkę, sekretariat i kancelarię, a w czytelni zamontowano klimatyzację. We wrześniu do szkoły przyszło 48 pierwszoklasistów. Powstały dwie liczne klasy. W I a uczą się siedmiolatki w I b sześciolatki.

2017r. włączenie do szkoły podstawowej oddziałów gimnazjalnych i powstanie ośmioletniej szkoły podstawowej.